Spring naar inhoud
Noord-Hollandpad

Weidevogels op Wieringen

Wandeling op Wieringen: neem je verrekijker mee!

Tijdens de seizoenwandeling gaan we het voormalige eiland Wieringen verkennen. De twee gidsen Ad Snelderwaard en Wim Tijsen nemen jullie alvast mee in deze bijzondere omgeving.

Het unieke van Wieringen heeft er alles mee te maken dat het een eiland was en grotendeels nog steeds is. Het is aan alle kanten omringd door water. Tijdens de wandeling ervaar je dat volop. Aan de zuidkant is de overkant – de Wieringermeerpolder – dichtbij: er zit alleen een vaart tussen Wieringen en het nieuwe land. Aan de westkant kijk je uit over het weidse Amstelmeer en aan de noordkant is er het oer-uitzicht over de Waddenzee: modderig bij eb, kabbelende dan wel woeste golven bij vloed. 

Wieringen werd omstreeks het jaar 1200 een eiland. Al het land in de omgeving werd weggeslagen door golven, maar Wieringen hield stand, omdat het een bult is van keileem: tijdens de voorlaatste ijstijd aangevoerd materiaal, dat beter bestand is tegen de golven. Dit levert een bijzonder landschap op, dat je tijdens de wandeling zult zien als je Wieringen oversteekt. Rond 1930 raakte Wieringen uit zijn isolatie door de aanleg van eerst een korte en later een lange Afsluitdijk, maar tijdens de afzondering in de eeuwen daarvoor gaven de Wieringers het eiland een heel eigen gezicht. Bijzonder en uniek zijn bijvoorbeeld het reliëf, een eigen boerderijtype – de hoge stolp – en de wierdijk aan de zuidkant van het eiland.

Weidevogelgebieden en meer
Tijdens de wandeling lopen we langs een aantal natuurgebieden: De Westerlanderkoog, het Balgzand, de Normerpolder en hoogwatervluchtplaats het Normerven. We lopen eerst langs de Westerlanderkoog. Dit is één van de beste weidevogelgebieden op het eiland, deels in beheer bij Staatsbosbeheer en deels door particulier natuurbeheer van een agrariër als onderdeel van het Nationale Natuur Netwerk (NNN) van de provincie NH. Vervolgens wandelen we over de oude Wierdijk  door de buurtschappen de Hoelm en Westerklief, met uitzicht op een particuliere eendenkooi van de familie Slijkerman. Als we de voormalige ‘betonweg’, die Wieringen als het ware in tweeën verdeeld, en de restanten van ‘de spoorbaan’ oversteken richting het noorden, komen we uit bij observatiepunt het “Normerven”. Dit dient vooral als hoogwatervluchtplaats voor de overtijende wadvogels en is als wandelgebied afgesloten om de rust voor soms tienduizenden steltlopers en eenden te garanderen. Op het noordelijke deel van onze wandeltocht komen we daarna langs de Normerpolder. Dit is onderdeel van de provinciale ecologische hoofdstructuur waar veehouderij Mulder-Helder aan particulier-, en agrarisch natuurbeheer doet, in combinatie met een gangbare veehouderijbedrijf.

Etappe 7 Wieringen Normerpolder

We wandelen langs de Normerpolder

De Normerpolder, of Woudstrand zoals het vroeger heette, is feitelijk het hele jaar door één van de vogelrijkste graslanden van NH. Het heeft een kernfunctie als weidevogelbroedgebied voor o.a. grutto’s, kieviten, scholeksters en tureluurs. Hier broedt de bekendste tureluur van ons land, “de Ex van de dochter van de weduwe van ouwe Bil”, die in het tv- en radioprogramma Vroege Vogels een paar keer is voorbij gekomen in mijn 25-jarige weidevogelonderzoek op Wieringen. Hier zien we ook vooral de gevederde vorm van de op Wieringen veel voorkomende familienaam Rotgans. Waarvan 2% van de wereldpopulatie tijdens herfst, winter en vroege voorjaar op het voormalige eiland verblijft. De Normerpolder, met de natuurijsbaan van Westerland als plas-dras gebied, is daarnaast een belangrijke binnendijkse hoogwatervluchtplaats voor steltlopers, als er met extra hoog tij en ruig weer geen plek is op het Normerven en het Balgzand voor de wadvogels.

 

Etappe 7 Wieringen Balgzand

Het Balgzand, een van de belangrijkste wetlands te wereld

Het Balgzand, als onderdeel van de Waddenzee bij het beroemde peilschaalhuisje op Wieringen met uitzicht op Texel en Den Helder, hoeft geen betoog als één van de belangrijkste wetlands ter wereld. Op deze plek gingen de zieke Oost-Indiëvaarders in quarantaine vóór ze naar Amsterdam en Hoorn mochten doorvaren. Nadat we ‘de spoorbaan’ weer zijn overgestoken naar het zuidelijke deel, eindigen we via het Lutjestrand wederom bij de Westerlanderkoog en afhankelijk van de tijd, kunnen we hier de ‘shortcut’ nemen richting onze startplaats, camping Waddenzee. Tijdens onze wandeling is het hoog water dus zien we de wadvogels hopelijk van dichtbij.

 

De twee gidsen stellen zich voor

Etappe 7 Wim Tijsen in de Normerpolder

Wim Tijsen is inwoner van Westerland en in het dagelijks leven onderzoeksassistent in het Grutto-onderzoek in het Grutto-Landschapsproject van de Universiteit van Groningen in ZW-Friesland o.l.v. professor hoogleraar Theunis Piersma. Daarnaast is hij in zijn vrije tijd Wetlandwacht van Vogelbescherming Nederland voor het Balgzand en de Wieringerkust en coördinator van de maandelijkse wadvogeltellingen voor Sovon Vogelonderzoek op Wieringen. Sinds 1996 onderzoekt hij de tureluur in de gebieden waar wij langs lopen tijdens de wandeling, daarnaast is hij ook actief met het grutto-, en scholeksteronderzoek en onderzoek en tellingen aan rotganzen. 

 

Ad Snelderwaard

Ad Snelderwaard is fiets- en wandelroutemaker, fotograaf en auteur. Sinds de jaren tachtig heeft hij het netwerk van LF-routes (landelijke fietsroutes) helpen ontwikkelen en gewerkt voor bijna alle organisaties die te maken hebben met wandel- en fietsroutes.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil je ons volgen?