Spring naar inhoud
Noord-Hollandpad

Streekproducten langs 16 etappes van het Noord-Hollandpad

Wandel, wees duurzaam en koop bij de boer

Als je wandelt gaat het leven langzamer. Je bent bezig met elke stap, je rugzak, eten en drinken en natuurlijk de omgeving. Na een etappe kom je thuis vol indrukken over de omgeving, de kleuren en de geuren de vogels en andere dieren (schapen) die je pad kruisten. Maar wat wordt er verbouwd in de provincie Noord-Holland en langs het Noord-Hollandpad en voor wie?

 

Vaak heb ik geen idee wat er precies groeit en bloeit als ik weer eens over een boerenlandpad wandel en links en rechts van me lange rijen gewassen zie. En wat gebeurt er met de melk van de koeien en de wol of het vlees van al die schapen? Het blijkt dat bijna 80% van dit alles bestemd is voor de export. Daar komt langzaam verandering in door verschillende initiatieven en projecten. Ook de provincie wil graag dat wij Noord-Hollanders meer gaan eten van eigen bodem. De slow-foodgedachte herken ik. Het terugdraaien van de koolstof-dioxide uitstoot, stikstof en het verminderen van reiskilometers van voedsel. Ik geloof daar heilig in, waarom zou ik boontjes eten die uit Israël komen, terwijl er een paar kilometer verderop heerlijke verse tuinbonen verkrijgbaar zijn? Het klinkt zo simpel, maar de hele keten is verstoord door de groeiende sturing op vraag en aanbod. De (verwende?) consument, massaproductie en internationale economische belangen bepalen het beleid in plaats van de natuur. Met het initiatief Voedsel Verbindt klinkt er een helder tegengeluid. Als wandelaar en natuurliefhebber wil ik daar zeker meer van weten.

 

Reiskilometers voor één avondmaaltijd

Carlo Verhart, programmamanager van de Stichting Voedsel Verbindt, vertelt me dat het idee voor een nieuw voedselsysteem ontstond toen burgemeester Eberhard van der Laan in 2015 al vragen stelde over de voedselzekerheid van Amsterdam als er zich een calamiteit zou voordoen. "Daar zijn we mee aan de slag gegaan en in 2019 is de stichting opgericht." In het platform zijn behalve de provincies Noord-Holland en Flevoland, de Metropoolregio Amsterdam en gemeentes, ook onderwijs- en kennisinstellingen, belangenbehartigers zoals Slow Food Nederland en het bedrijfsleven zoals producerende agrariërs en de Rabobank vertegenwoordigd. "We gaan voor een duurzaam, regionaal en circulair voedselsysteem," aldus Carlo. "Wist je dat in een gemiddelde avondmaaltijd 30.000 reiskilometers zitten? Daar willen we verkorting in aanbrengen." Behalve minder kilometers en meer streekproducten willen we dat de boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Directe verkoop of via een coöperatie zorgt voor een evenwichtiger systeem. En er worden resultaten geboekt. Zo halen horeca en cateraars van zorginstellingen en bedrijven steeds meer producten bij de lokale groothandel. Er is een green deal gesloten waarbij alle overheidsinstanties hun producten zoveel mogelijk lokaal moeten inkopen. Ook is er een centrum opgericht voor strategisch overleg waarin iedereen bevindingen kan delen waardoor er steeds meer inzichten ontstaan. "Het is een kwestie van lange adem," zegt Carlo. "Er gaat veel tijd overheen voor dingen echt veranderen. Wij doen het vanuit de hele voedselketen."

 Streekproducten planten // header-6.jpg (357 K)

Kopen van lokale producten en draag bij aan een kortere keten, minder reiskilometers en,
misschien wel het allerbelangrijkste, het verdienmodel van de boer.

Een markt in een app

In de app van Voedsel Verbindt kun je precies zien welke boeren wat beschikbaar hebben. Binnenkort wordt de app uitgebreid met een 'marktplaats'. Handig dus om te raadplegen tijdens wandelingen door het Noord-Hollandse landschap. Zelf schreef de provincie een eigen Voedselvisie met daarbij het platform Boer en Business in Balans www.boerenbusinessinbalans.nl. Dit platform is opgericht voor een duurzamer voedselsysteem 'voor iedereen die bezig is met de voedselketen die een gezonde bijdrage wil leveren aan zowel mens, dier als de aarde'. Ook deze site staat barstensvol informatie en kennis over hoe we beter met onze voedselsysteem om kunnen gaan. 

 

Etappe 10: Beemster Valery aardappels

Nieuwsgierig geworden, ga ik op zoek of ik al wandelend langs het Noord-Hollandpad, iets van deze projecten kan zien, beleven of aan bijdragen. En zo vind ik vlakbij etappe 10 (Schermerhorn) de lokaal gekweekte Valery aardappel van boerin Astrid Francis. De aardappel is inmiddels beroemd door een protestactie van Astrid die het landelijke nieuws bereikte. Ze dumpte 6.000 kilo Beemster Valery voor het hoofdkantoor van supermarkt Deen omdat deze, tegen de afspraken in, geen Beemster Valery meer in de schappen had liggen, terwijl Astrid nog genoeg op voorraad had. Deen ging overstag en nam al haar voorraad over. Inmiddels is Deen overgenomen onder andere door Albert Heijn. Zo zijn de aardappels uit de Beemsterklei nu te koop bij diverse supermarkten in Noord-Holland. "Nederlandse boeren doen enorm hun best om zo duurzaam mogelijk te telen, maar zolang het systeem niet verandert, helpt dat niets voor het klimaat en natuur," aldus Astrid. Daarom vindt ze dat we eerst de lokaal geproduceerde aardappels moeten kiezen en niet die uit het buitenland. Op het agrarisch bedrijf van Astrid en haar man vind je behalve de genoemde piepers ook eerlijk vlees, waaronder zelfs de Beemsterpoldergans. Alle producten die ze verkopen worden lokaal verbouwd en zijn 100% duurzaam geteeld. Je leest het allemaal op www.boergondischbeemster.nl

 

Etappe 6: Verse melk van boer Reijer, de enige mini-zuivelfabriek in Noord-Holland

Etappe 6, de zijtak van het Noord-Hollandpad, voert over het vroegere eiland Wieringen. Een oer-Hollands open en weids landschap met fascinerende vergezichten en bochtige zeedijken. En wat is er nu oer-Hollandser dan verse melk? Op het familiebedrijf van de familie Rotgans in Hippolytushoef ben je aan het juiste adres voor heerlijke verse melk. Boer Reijer groeide op in het bedrijf. De boerderij is al generaties lang in de familie. Zijn opa begon ooit met vijf koeien, nu zijn het 155 en er wordt goed voor ze gezorgd. Zo hebben ze speciale waterbedden, bepalen de dames zelf wanneer ze gemolken willen worden en de vloeren zijn een speciaal soort rubber dat zacht is voor de hoeven. Ook het klimaat, het licht en lucht in de stal is ingesteld op een optimaal comfort voor de koeien. Reijer verwerkt en verpakt de verse, ongemengde melk op zijn eigen erf waardoor je de unieke smaak van echte melk proeft: uniek en puur afkomstig van zijn eigen koeien – heerlijke volle Wieringerweide-melk. Er zijn slechts vier andere mini-zuivelfabrieken in Nederland, dus uniek dat er in Noord-Holland ook een staat bij Boer Rijer. 

Het zijn slechts een paar voorbeelden van de vele initiatieven die in Noord-Holland worden ontplooid. Op de website www.fairsy.nl kan je stalletjes vinden waarbij je vers langs de weg kan kopen. Door bewust te zijn van de initiatieven en lokaal te kopen - ook in de supermarkt - dragen we allemaal een steentje bij aan een duurzaam voedselsysteem.

Tekst: Marjo Kuilman
Beeld: Voedsel Verbindt

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil je ons volgen?